Zwelling (oedeem) na een haartransplantatie is een normaal verschijnsel dat voorkomt bij minstens de helft van de personen die de ingreep ondergaan. Helaas worden patiënten hierover vaak onvoldoende geïnformeerd. Daardoor beschouwen veel patiënten de zwelling na de haartransplantatie onterecht als een onverwachte, negatieve complicatie en worden zij ongerust. Echter, deze zwelling is een veelvoorkomende en verwachte bijwerking.
Na een haartransplantatie treedt de zwelling doorgaans op in het voorhoofdgebied. Afhankelijk van de slaaphouding kan deze zich uitbreiden naar de slapen. In zeldzame gevallen kan de zwelling afzakken naar het gezicht en rondom de ogen, en zelfs leiden tot tijdelijke blauwe plekken op de oogleden. Het kan zelfs zo ernstig zijn dat de persoon moeite heeft om de ogen te openen. Dit kan logischerwijs de terugkeer naar het werk vertragen.
Maakt u zich echter geen zorgen: deze zwelling is tijdelijk en heeft geen blijvende (permanente) nadelige effecten. De zwelling die u ziet, is feitelijk een normaal onderdeel van het genezingsproces. Het is een teken dat het afweermechanisme van uw lichaam correct functioneert.

Waarom Ontstaat Zwelling na een Haartransplantatie?
Er zijn twee hoofdoorzaken voor de zwelling die na de operatie optreedt. We kunnen deze oorzaken als volgt toelichten:
1) De Reactie van het Lichaam op Trauma
Elke chirurgische ingreep op de huid is in feite een vorm van trauma. Bij een gezond individu treedt na een trauma het afweermechanisme van het lichaam in werking. Het afweermechanisme beschouwt dit namelijk als een ‘aanval’ op het lichaam. Als reactie op dit trauma verwijden de haarvaten zich en neemt de bloedtoevoer naar het getroffen gebied toe. Het lichaam schakelt dus over op zelfbescherming en initieert hiermee het genezingsproces.
Ook bij een haartransplantatie vormen de microkanalen (of incisies) die met chirurgische instrumenten worden gemaakt, een trauma voor de huid. De vaatverwijding die optreedt om de genezing te ondersteunen, veroorzaakt vervolgens de zwelling (oedeem) in de huid. Deze zwelling is feitelijk een normale bijwerking die na vrijwel elke chirurgische ingreep kan worden waargenomen.
2) Injectie van Lokale Anesthesie en Vloeistof in het Ontvangstgebied
Vóór de haartransplantatie wordt lokale anesthesie toegediend om de hoofdhuid te verdoven. Bij transplantaties die met de (klassieke) FUE-methode worden uitgevoerd, worden vervolgens microkanalen geopend in het verdoofde gebied. Daarna worden de grafts één voor één in deze geopende kanalen geplaatst.
Om het plaatsen van de grafts te vergemakkelijken, wordt er vaak ook een fysiologische zoutoplossing (isotoon) in het implantatiegebied geïnjecteerd. Hierdoor verwijden de geopende kanalen zich enigszins, ontstaat er meer ruimte tussen de schedel en de huid/spieren, en kunnen de grafts eenvoudiger worden geïmplanteerd.
Door zowel de lokale anesthesie als de toegediende fysiologische zoutoplossing treedt er vochtretentie (ophoping van vloeistof) op in de hoofdhuid. Dit opgehoopte vocht zakt, onder invloed van de zwaartekracht, binnen enkele dagen naar beneden, richting het voorhoofd en de oogleden. Zo ontstaat de zwelling die we oedeem noemen.
Bij transplantaties die met de DHI-methode worden uitgevoerd, wordt doorgaans minder oedeem waargenomen. De reden hiervoor is dat bij deze methode het openen van het kanaal en het plaatsen van de graft gelijktijdig gebeuren. Er is geen extra vloeistofinjectie nodig naast de lokale anesthesie om de grafts te plaatsen. Hierdoor wordt één van de twee bovengenoemde factoren die zwelling veroorzaken, geëlimineerd. Dit kan worden beschouwd als een voordeel van de DHI (implanter pen) techniek.
Hoe lang duurt de zwelling na een haartransplantatie? Wanneer verdwijnt het?
Vrijwel elke patiënt kan na de transplantatie, in meer of mindere mate, zwelling rondom het voorhoofd ervaren. Zoals we eerder hebben aangegeven, is dit een normaal verschijnsel.
De zwelling begint doorgaans vanaf de 2e dag en wordt het meest prominent op de 4e dag. Dit opgehoopte vocht zal via de nieren worden afgevoerd (uitgeplast) en de zwelling zal binnen een week volledig verdwenen zijn. In zeldzame gevallen kan het tot de 10e dag aanhouden.
Samen met de zwelling kan er, als gevolg van de spanning op de huid, ook een kloppende pijn optreden.
Net als bij mannen, kan er ook bij haartransplantaties bij vrouwen op dezelfde manier zwelling in het voorhoofdgebied ontstaan. Bovendien zijn oedeem (zwelling) en blauwe plekken op de oogleden ook normale en veelvoorkomende bijwerkingen na een wenkbrauwtransplantatie.
Mate van Zwelling (De Ernst van het Oedeem)
De belangrijkste factoren die de ernst (de mate) van de zwelling beïnvloeden, zijn:
- De elasticiteit van de huid: Personen met een minder elastische huid kunnen meer zwelling ervaren.
- De leeftijd van de patiënt: Oudere patiënten kunnen soms meer last hebben van zwelling.
- Het aantal grafts en de duur van de operatie: Een hoger aantal grafts betekent een groter te behandelen gebied en een langere operatieduur. Dit resulteert logischerwijs in een grotere hoeveelheid toegediende anesthesie en vloeistof. Bijgevolg zal de mate van zwelling ook toenemen bij grotere ingrepen.
Bij de overgrote meerderheid van de patiënten treedt er slechts lichte zwelling op in het voorhoofdgebied, die binnen enkele dagen vanzelf verdwijnt. In zeldzame gevallen kan er echter sprake zijn van ernstiger oedeem.
We kunnen het oedeem dat na een haartransplantatie wordt waargenomen, indelen in 5 stadia op basis van de ernst:
- Stadium 0: Geen zwelling.
- Stadium 1: Oedeem in het bovenste deel van het voorhoofd.
- Stadium 2: Oedeem in zowel het bovenste als het onderste deel van het voorhoofd.
- Stadium 3: Periorbitaal oedeem (zwelling rondom de ogen).
- Stadium 4: Blauwe plekken rondom de ogen (‘black eyes’). Deze blauwe plekken, ook wel ecchymose genoemd, kunnen tot 10 dagen aanhouden.
Bij Stadium 0 en Stadium 1 is er geen medische behandeling nodig; de zwelling verdwijnt binnen 2-3 dagen vanzelf. Bij Stadium 3 en 4 kan de patiënt mogelijk de ogen niet goed openen en kan medische behandeling (bv. met ontstekingsremmers) noodzakelijk zijn.inde şişlikler kendiliğinden geçer. Evre3 ve 4’de hasta gözlerini açamayabilir ve medikal tedavi gerekebilir.
Zwelling in het Nekgebied (Donorgebied) na Haartransplantatie
Tijdens de extractieprocedure (het verzamelen van de grafts) wordt het donorgebied lokaal verdoofd. Vervolgens wordt het donorgebied opgezwollen (geïnjecteerd) met fysiologisch zout (tumescentie) om de extractie van de grafts te vergemakkelijken. Dit is een routineprocedure bij graft-extractie met de FUE-techniek.
Dit opgehoopte vocht kan vanaf de 2e dag voelbaar worden in het nek- en halsgebied. Hiervoor hoeft absoluut niets te worden gedaan; het verdwijnt vanzelf. Patiënten merken het oedeem in het nekgebied doorgaans niet op, of hebben hier geen klachten over.
Hoe kan de Zwelling na een Haartransplantatie worden Verminderd?
Wij hebben hierboven aangegeven dat de zwelling soms ernstig kan zijn. Vanzelfsprekend wil niemand dat zijn of haar levenskwaliteit hierdoor vermindert, en iedereen wil zo snel mogelijk terugkeren naar het normale werk- en sociale leven.
Enkele eenvoudige voorzorgsmaatregelen kunnen ervoor zorgen dat u de zwelling in de mildst mogelijke vorm doormaakt. Laten we nu kort kijken naar deze simpele maatregelen die helpen om het oedeem sneller af te voeren:
- Slaap met uw Hoofd Verhoogd: Gebruik gedurende de eerste 3-4 nachten twee kussens, zodat uw hoofd onder een hoek van ongeveer 45 graden ligt. Dit verbetert de circulatie van lichaamsvloeistoffen en helpt het oedeem sneller te verdwijnen. Slaap absoluut niet op uw buik (gezicht naar beneden). Als u op uw buik slaapt, zal de zwelling toenemen en langer aanhouden. Bovendien kunnen de haarwortels beschadigd raken door wrijving met het kussen. Buig uw hoofd de eerste dagen ook niet te veel voorover.
- Toepassing van Koude Kompressen op het Voorhoofd: Druk zachtjes met een ijszak (ice pack) of een koude handdoek op uw voorhoofd. (Let op: NIET op het getransplanteerde gebied!).
- Manuele Massage: Masseer uw voorhoofd zachtjes met uw vingers, vanuit het midden richting de slapen. Deze massage bevordert de lymfedrainage en vermindert het risico dat de zwelling naar het gebied rondom de ogen afzakt.
- Gebruik van een Hoofdband: Het dragen van een (elastische) hoofdband kan helpen voorkomen dat de zwelling naar het gezicht afzakt. U kunt dit gedurende de eerste 3 dagen toepassen.
- Drink Overvloedig Vocht: Eén van de beste manieren om zwelling te verminderen is door veel te drinken. Drink minstens 2 liter water per dag. Dit stimuleert de vochtcirculatie via de nieren en versnelt de afvoer van overtollig vocht.
- Verminder Zoutinname: Beperk uw zoutinname tijdens de eerste dagen. Zout zorgt namelijk voor vochtretentie (het vasthouden van vocht) in het lichaam en kan de ernst van het oedeem verergeren.
- Let op uw Voeding: Verminder de consumptie van sterk gekruid en zuur voedsel tijdens de eerste dagen. Afhankelijk van het seizoen waarin u de transplantatie ondergaat, kunnen voedingsmiddelen zoals groene thee, ananas en watermeloen een positief effect hebben op het verminderen van oedeemvorming.
- Rust en Vermijd Inspanning: Rust goed uit tijdens de eerste dagen en vermijd oefeningen of activiteiten die tot zweten (transpiratie) kunnen leiden.
Medische Behandeling van Oedeem (Zwelling)
Bij ernstige zwelling (Stadium 3 en 4) zijn de bovengenoemde adviezen mogelijk niet voldoende en kan medische behandeling noodzakelijk zijn. Dit is echter een zeer zeldzame situatie. Neem in een dergelijk geval altijd direct contact op met de arts die uw transplantatie heeft uitgevoerd.
Als er sprake is van ernstige zwelling, kunnen corticosteroïden (medicijnen zoals Prednisolon en Dexamethason) zeer effectief zijn in het verminderen van de zwelling.
Sommige haartransplantatiechirurgen voegen preventief corticosteroïden toe aan de lokale verdovingsvloeistof tijdens de haartransplantatie zelf. Deze toepassing, bekend als tumescente anesthesie, is een effectieve methode om zwelling te voorkomen. Als alternatief kunnen deze medicijnen ook direct na de haartransplantatie, gedurende de eerste 2-3 dagen, in tabletvorm (’s ochtends en ’s avonds) worden ingenomen. Dit is eveneens een effectieve methode om zwelling te verminderen.
Belangrijke Noot over een Zeldzame Complicatie:
Het is uiterst zeldzaam, maar het is mogelijk dat er plotselinge zwelling optreedt direct tijdens het toedienen van de lokale anesthesie. Dit is een ernstige complicatie genaamd anafylaxie en vereist onmiddellijke medische interventie. Indien de haartransplantatie wordt uitgevoerd door een ervaren arts, zal deze beschikken over de noodzakelijke uitrusting en noodmedicatie om hierop adequaat te reageren.
Als AHD-kliniek hebben wij in onze 23-jarige geschiedenis van haartransplantaties nog nooit een dergelijke anafylactische reactie meegemaakt. Het is echter van cruciaal belang dat u uw arts vóór de ingreep volledig informeert over eventuele allergieën voor medicijnen of andere stoffen.
Zwelling die Aanhoudt na 10 Dagen
Indien het oedeem (de zwelling) na de operatie na 10 dagen nog steeds aanhoudt, kan dit wijzen op een onderliggend probleem.
Als de zwelling gepaard gaat met extreem branderig gevoel, koorts, en hevige roodheid, duidt dit waarschijnlijk op een infectie. Er kunnen puistjes of ontstekingen (folliculitis) ontstaan rondom de haarwortels. Dit is een ernstige situatie waarbij u absoluut direct contact moet opnemen met uw arts voor een adequate behandeling.
Indien de noodzakelijke maatregelen niet (tijdig) worden genomen, kan dit leiden tot onvoldoende haargroei en resulteren in een mislukte haartransplantatie.
Conclusie
Hoewel de zwelling die na een haartransplantatie wordt waargenomen feitelijk een normaal verschijnsel is, wordt het door patiënten vaak ervaren als een onwelkome bijwerking. U kunt deze periode echter gemakkelijk doorkomen door de eenvoudige voorzorgsmaatregelen die wij hierboven hebben beschreven, toe te passen.
Wij wensen u allen gezonde dagen vol met haar toe.